Wat heb je nodig om imker te worden? Imkergereedschap
02 februari 2021 

Wat heb je nodig om imker te worden? Imkergereedschap

Wat heb je nodig om imker te worden? Is misschien wel de meest gestelde vraag als je imker wil worden. Kijk in een catalogus of op de website van een imkerwinkel en je vind een overweldigend aanbod van imkergereedschappen. Toen ik 20 jaar geleden begon met bijenhouden zag ik ook door de bomen het bos niet meer! Maar nu, na meer dan 20 jaar met mijn poten in de klei qua bijenhouden ;-), heb ik de meeste imkergereedschappen uitgeprobeerd én misschien wel belangrijker: geschrapt van mijn lijstje! Met andere woorden: in de praktijk leer je wat wel handig is en niet. Maar als je imker wil worden heb je die ervaring natuurlijk nog niet. Daarom help ik je op weg met het maken van de juiste keuze en geef ik je antwoord op de vraag: wat heb je nodig om imker te worden?

Wat heb je nodig om imker te worden?

Als je imker wil worden heb je naast een goed praktijkboek, een bijenkast met een bijenvolk en een imkerjack nog imkergereedschap nodig. Als je het assortiment van imkerwinkels bekijkt zie je allerlei “handige” imkergereedschappen die het leven van een imker makkelijker moeten maken. Vraag je aan een verkoper: wat heb je nodig om imker te worden? Dan is de kans groot dat die je het hele assortiment aanbeveelt!

Een greep uit het assortiment van de imkerwinkel:

  • Kastbeitels in vele vormen en maten.
  • Berokers in vele vormen en maten.
  • Raampjeslichters.
  • Ramentang.
  • Vegers.
  • Imkerpijp.
  • enzovoorts, enzovoorts.

Bij elkaar een gereedschapskoffer vol, maar heb je dat echt allemaal nodig? Ik zie soms imkers staan rommelen in een koffer vol imkergereedschap, zoekend naar handig gereedschap voor dat ene speciale klusje. Ook zie ik imkers met een arsenaal aan imkergereedschappen alsof ze een operatie gaan uitvoeren. Maar wat heb je nu écht nodig om imker te worden?

Ik raad je aan om de KIS methode toe te passen.

Hou het eenvoudig

Of je nu hobby imker wil worden met drie bijenvolken in je achtertuin of beroepsimker bent: hou het eenvoudig! Je hebt niet veel nodig om imker te worden en met succes bijen te houden. Het gaat om bijenhouden! Tenzij je verzamelaar van imkergereedschappen wil worden om een museum te beginnen, maar dat is een andere hobby.

Wat je écht nodig hebt om imker te worden

In de imkerpraktijk heb je maar drie (3!) imkergereedschappen écht nodig om in je bijen te werken:

  1. Kastbeitel
  2. Beroker
  3. Bijenveger

Dus als je mij vraagt: wat heb je nodig om imker te worden? Is mijn antwoord: een kastbeitel, een beroker en een veger. Met deze drie imkergereedschappen kan je alle klusjes doen als je in de bijen gaat werken. De rest heb je niet nodig! Maar hoe kies je de beste kastbeitel, beroker en veger?

Kastbeitel

Een kastbeitel is een onmisbaar stuk imkergereedschap. Een kastbeitel gebruik je om raampjes los te wrikken of kastdelen (bijvoorbeeld twee broedkamers) los te maken van elkaar.

Een goede kastbeitel heeft een gebogen kant en een platte kant. De gebogen kant van de kastbeitel gebruik je om te schrapen of om raampjes op te lichten. Een aparte raampjeslichter is dus overbodig! Met de scherpe, platte kant van een kastbeitel steek je tussen twee kastdelen om ze los te wrikken, maar je kan er ook braamraat mee wegsteken.

Kies altijd voor een rvs kastbeitel. Rvs is duurzaam en zal de honing niet verontreinigen. Koop nooit een gelakte beitel! Meestal is de lak bedoelt om de slecht kwaliteit metaal eronder te verdoezelen. Als je een gelakte beitel gebruikt zullen na verloop van tijd lakschilfertjes loslaten die in de honing terecht kunnen komen. Niet kopen dus!

Koop een kastbeitel die goed in je hand licht. Een lange kastbeitel heeft meer hefboomwerking en maakt het werken een stuk lichter. Met een brede beitel beschadig je minder. Gebruik géén schroevendraaier als kastbeitel! Een schroevendraaier is totaal ongeschikt om raampjes te lichten of braamraat weg te schrapen. Bovendien beschadig je het hout als je met een schroevendraaier kastdelen los wrikt. Een goede rvs kastbeitel gaat je imkerleven mee, als je het tenminste niet kwijtraakt!

kastbeitel
Klik hier en bestel deze Amerikaanse kastbeitel direct veilig en snel via Imkerwinkel.nl >>

Beroker

Als je in een bijenvolk gaat werken kalmeer je de bijen eerst met een beetje rook. Daarvoor heb je een beroker nodig. Maar wat moet je kiezen: een balgberoker (of kortweg beroker) of een imkerpijp (dathepijp). Deze vraag is telkens weer onderwerp van verhitte discussies tussen imkers! Voorstanders van een imkerpijp zeggen dat je met een imkerpijp je handen vrij hebt als je in een bijenvolk werkt. Natuurlijk is dat zo, maar werken in een bijenvolk met een imkerpijp tussen je tanden geklemd of bungelend aan een koord om je nek is verre van praktisch! Bovendien hoef je niet continue rook in je bijenvolk te blazen. Je geeft alleen een weinig rook als je de bijenkast opent, als de bijen opdringerig worden en bij het sluiten van de bijenkast. Voor de rest blijf je van de beroker af!

De bewering dat een beroker moeilijk aan te steken is berust op gebrek aan praktijkervaring. Hoe je een beroker aansteekt leg ik stap voor stap in woord en beeld uit in mijn boek Bijenhouden voor iedereen. Als je het kunstje eenmaal onder de knie hebt is het kinderspel. Als je de beroker eenmaal goed aan hebt blijft die uren branden zonder dat je er iets aan hoeft te doen. Een imkerpijp daarentegen heeft maar een klein reservoir voor bijentabak. Om een imkerpijp aan te houden moet je regelmatig blazen en tijdens het werken steeds weer bijvullen. Ik vind dat storend en niet praktisch.

bijen-beroker-imkerwinkel

Klik hier en bestel deze beroker direct veilig en snel via Imkerwinkel.nl >>

Tip: Stop je beroker in een afsluitbare emmer na gebruik! Zo heb je geen last van nare luchtjes in huis of in de auto! Laat de beroker wel eerst afkoelen.

Veger

Zelf ben ik niet zo’n fan van een veger. Als je een veger gebruikt zal je al gauw merken dat bijen daar ook niet van gecharmeerd zijn. Bijen bijten zich vast in de haren, zoemen nijdig en proberen de veger te steken. Vroeger werd een veger gebruikt om bijen van ramen te vegen. Bijvoorbeeld bij het maken van een kunstzwerm. Bij de Aalster methode is het maken van een veger (het maken van een kunstzwerm) daar zelfs naar vernoemd!  In de praktijk is het makkelijker om de bijen af te kloppen van ramen als je een kunstzwerm maakt.

Toch heb ik er altijd een veger bij me. Een veger kan handig zijn als je bijvoorbeeld een zwerm moet vangen. Met een veger kan je ook de laatste bijen die achter gebleven zijn bij elkaar vegen. Bijen uit een zwerm laten dat meestal toe zonder agressief te worden.

Kies een veger met een kunststof handvat en kunststof haren. Een kunststof veger kan je beter schoonmaken dan een veger met een houten handvat en natuurlijke haren. Als alternatief voor een veger wordt ook wel een ganzenvleugel aangeraden, maar ik vind dat niet echt hygiënisch als je met bijen en honing werkt!

Mijn antwoord op de vraag: wat heb je nodig om imker te worden?

Ik heb mijn imkergereedschap beperkt tot slechts drie items. Mijn persoonlijke uitrusting bestaat uit:

  1. Amerikaanse kastbeitel van rvs.
  2. Rvs beroker met beschermring.
  3. Kunststof veger.

Op de bijenstand in mijn achtertuin heb ik altijd zo’n complete set liggen. Een tweede set zit in een grote (20 liter) emmer.  In het bijenseizoen staat deze emmer samen met een extra imkerjack in de auto voor de andere bijenstanden. Maar ook als ik er onverwachts opuit moet om een zwerm te vangen is het handig om een extra basisset te hebben. Je hebt zo je imkergereedschap altijd bij de hand. Na afloop berg je de afgekoelde beroker op in de emmer zonder last te hebben van de geur! Naast de imkergereedschappen zit in de emmer:

  • Kruidentabak.
  • Aanmaakstaafjes en aanmaakmateriaal voor de beroker (kranten en eierdozen).
  • Aansteker.

Wat heb jij in je imkerkoffer? Laat een reactie achter, vind ik leuk 😉

Tip: nu extra voordelig mijn imker startset bij Imkerwinkel.nl >>

Over de schrijver
Hoi, Ik ben Jeroen Vorstman. Ik werkte onder andere als bijenonderzoeker voor Wageningen University & Research, Agriterra en 8 jaar voor de Nederlandse Bijenhouders Vereniging. 25 jaar geleden begon ik met bijenhouden, maar al gauw groeide mijn hobby uit tot een professionele imkerij met meer dan 100 bijenvolken. In 2015 schreef ik het boek Bijenhouden voor iedereen. In 2022 verscheen alweer de vijfde druk en daar ben ik super trots op. In 2016 startte ik de online Bijenclub en in 2017 de eerste online imkercursus. Als Bijencoach help ik je graag op weg met het starten als imker. Naast imker ben in ecoloog met een bijzondere interesse in sociale insecten. Verder ben ik trotse vader van drie zoons: Guus, Maarten en Joost. En man van mijn prachtige vrouw Dorien.
Gerrit
Door

Gerrit

op 10 Feb 2017

Ik heb de veger vervangen door een ganzeveer. Dat bevalt mij goed.

Mathijs
Door

Mathijs

op 10 Feb 2017

Ik heb een blaasbalgberoker, kruidentabak en zelf wat dingen bij elkaar gesprokkeld, een Amerikaanse kastbeitel, ganzenveer en schroevendraaier (omdat ik met die beitel de ramen meer beschadig dan met een schroevendraaier, ik werk met 11 raams spaarkasten), een merkstift voor als ik een ongemerkte moer tegen kom en als ik straks mijn tweede bijenstand heb zal ik ook voor de zekerheid een krulspeldenkooitje voor de moer meenemen. En ook nog theedoeken om over het volk te leggen zodat ze minder afkoelen. Ik werk het liefst zonder handschoenen, omdat ik dan veel voorzichtiger ben en gebruik daarvoor lijnzaadolie (om mee te bakken), waar ik mijn handen mee insmeer om geurtjes weg te laten voor de bijen en het helpt er ook tegen om propolis aan je handen te krijgen. Ik heb wel altijd voor de zekerheid handschoenen bij.

ing. Jeroen Vorstman
Door

ing. Jeroen Vorstman

op 10 Feb 2017

Hoi Mathijs, Bedankt voor je reactie!

Darek
Door

Darek

op 10 Feb 2017

Hello, I am a beekeeper, but I do not know the Dutch language. I could use knowledge of the names of beekeeping equipment in Dutch. Thank you and I look forward to the next part.

ing. Jeroen Vorstman
Door

ing. Jeroen Vorstman

op 10 Feb 2017

Hello Darek, thanks!

Arnold Hoogenboom
Door

Arnold Hoogenboom

op 11 Feb 2017

Hi, I'm Arnold, a Dutch Beekeeper in BC, Canada. A 'kastbeitel' is a hive tool, a 'beroker' is a smoker, a 'veger' is a brush.

ing. Jeroen Vorstman
Door

ing. Jeroen Vorstman

op 13 Feb 2017

Hoi Arnold, thanks!

matcoffice
Door

matcoffice

op 11 Aug 2021

Goed verhaal, ook met al die voorbeelden. Ik heb een goede tip van je aangenomen.

Reactie plaatsen