Wanneer moet ik oxaalzuur druppelen tegen varroamijten?
17 november 2016 

Wanneer moet ik oxaalzuur druppelen tegen varroamijten?

Oxaalzuur druppelen doe je als een bijenvolk broedloos is. Maar hoe bepaal je dat moment in de herfst en winter? Van een imker hoorde ik dat een koningin stopt met eitjes leggen na de eerste nachtvorst. Drie weken daarna zou het bijenvolk broedloos zijn. Maar is dat ook zo?  En hoe weet je zeker wanneer het juiste moment is om oxaalzuur te druppelen?

Effectief oxaalzuur druppelen

Oxaalzuur druppelen heeft alleen zin als er geen broed in een bijenvolk aanwezig is. Als er wel broed aanwezig is, zitten varroamijten verstopt in de broedcellen. Oxaalzuur kan daar niet bij komen en deze mijten worden niet gedood. Oxaalzuur druppelen is dan niet effectief.

Meten is weten

Of een koningin daadwerkelijk stopt met eitjes leggen na de eerste nachtvorst kan ik niet bevestigen. Ik vertrouw meer op temperatuur meten om het juiste moment te bepalen. Daarom hang ik een digitale thermometer in het midden een bijenvolk. Op de display lees ik af of het volk broed heeft of broedloos is. Geeft de thermometer méérdere dagen achter elkaar 32-35 graden Celsius aan, dan is er broed aanwezig.

De kerntemperatuur is veel lager, 21 graden Celsius, als er geen broed aanwezig is. De temperatuur van de buitenkant van de wintertros is zelfs nog lager, 10 graden Celsius. Net warm genoeg om te voorkomen dat de bijen aan de buitenkant verkleumen, van de tros vallen en dood gaan.

Warmte pieken

Misschien vraag je af waarom ik de nadruk leg op méérdere dagen. Dat zit zo. Tijdens de winterzit houden de bijen de tros warm met warmte pieken. Deze warmte pieken worden waargenomen met tussenpozen van meerdere dagen. Een warmte piek speelt een sleutelrol bij het verwarmen van de wintertros. Gespecialiseerde verwarmingsbijen worden ingezet om de tros tot 28-30 graden Celsius te verwarmen. Waarna de tros weer afkoelt tot 21 graden Celsius.

thermometer-in-bijenvolk

Broed of broedloos? Of meet ik een warmte piek?

Hoe meet je de temperatuur van de wintertros?

Hang de voeler van de thermometer in het midden van de wintertros en leg de display op de dekplank. Zo kan je zonder de bijen te storen de temperatuur aflezen en het moment bepalen wanneer je oxaalzuur moet toepassen. Zakt de kerntemperatuur tot 21 graden, dan is het bijenvolk broedloos en kan je met oxaalzuur druppelen.

Tip: Kies voor een digitale thermometer met een snoertje met een sensor.

bepaal-het-moment-voor-oxaalzuur-druppelen-met-een-thermometer

Bepaal het moment voor oxaalzuur druppelen met een thermometer

Hoe maak je een oxaalzuuroplossing?

Bijen@wur adviseert om met een kant en klare oxaalzuuroplossing te druppelen. Dat is veiliger voor jezelf en je bijen. Oxuvar is de enige kant en klare oxaalzuuroplossing die is toegelaten in Nederland voor de bestrijding  van varroamijten. Bestel hier je kant en klare oxaalzuur oplossing Oxuvar >>

oxaalzuur-druppelen-brochure-effectieve-bestrijding-van-varroa

Bijen@wur adviseert een kant en klare oplossing voor oxaalzuur druppelen (Bron: brochure Effectieve bestrijding van varroa).

 

Ook interessant:

Over de schrijver
Hoi, Ik ben Jeroen Vorstman. Ik werkte onder andere als bijenonderzoeker voor Wageningen University & Research, Agriterra en 8 jaar voor de Nederlandse Bijenhouders Vereniging. 25 jaar geleden begon ik met bijenhouden, maar al gauw groeide mijn hobby uit tot een professionele imkerij met meer dan 100 bijenvolken. In 2015 schreef ik het boek Bijenhouden voor iedereen. In 2022 verscheen alweer de vijfde druk en daar ben ik super trots op. In 2016 startte ik de online Bijenclub en in 2017 de eerste online imkercursus. Als Bijencoach help ik je graag op weg met het starten als imker. Naast imker ben in ecoloog met een bijzondere interesse in sociale insecten. Verder ben ik trotse vader van drie zoons: Guus, Maarten en Joost. En man van mijn prachtige vrouw Dorien.
Jeroen Vorstman
Door

Jeroen Vorstman

op 17 Nov 2016

Heb je iets aan dit artikel gehad? Dan vind ik het leuk als je een reactie achterlaat. :-)

Jan
Door

Jan

op 18 Nov 2016

Heel goede tip

Jeroen Vorstman
Door

Jeroen Vorstman

op 18 Nov 2016

Bedankt Jan!

Erik van Ooijen
Door

Erik van Ooijen

op 18 Nov 2016

Goede tip. Hoe hang je te voeler in het volk? Heb jij een soms gaatje in de dekplank (tussen twee raten) waardoor je de voeler laat zakken in het volk? Ik neem aan dat het niet de bedoeling is om de dekplank iedere dag te verwijderen.

Jeroen Vorstman
Door

Jeroen Vorstman

op 18 Nov 2016

Hoi Erik, Via het voergat in de dekplank. De sensor hangt dan tussen twee ramen in de wintertros. De display ligt op de dekplank. Je hoeft dan alleen het dak eraf te halen om de display af te lezen.

Astrid Schoots
Door

Astrid Schoots

op 18 Nov 2016

ja mooi onderscheid tussen broedtemperatuur en 'even opwarmen'

Mathijs
Door

Mathijs

op 18 Nov 2016

Dag Jeroen, Bedankt voor de tip. Maar is het de bedoeling dat de thermometer constant in het volk hangt of enkel als je gaat meten? Want als je de thermometer erin hangt moet je toch precies in de tros meten en het volk openen om het erin te hangen. Groeten Mathijs.

Jeroen Vorstman
Door

Jeroen Vorstman

op 18 Nov 2016

Hoi Mathijs, Goede vraag! ik hang de sensor in het bijenvolk na het bijvoeren voor de winter. Dan heb je een goed beeld waar de wintertros gaat zitten. De display ligt op de dekplank. De thermometer blijft zo de hele winter in de bijenkast. Om de display af te lezen hoef je alleen het dak eraf te halen. De verstoring is zo minimaal.

Jan van Cadsand
Door

Jan van Cadsand

op 22 Nov 2016

Van middag 22-11-16 om 14 uur themp 15-c een paar ramen uit een kast gehaald waar laat een moer wisseling had plaats gevonden. geen gesloten broed aanwezig, wel was er een raat met eitjes. door de paar warmere dagen, en een late jonge koningin, toch weer eitjes. ik moet nu binnen een paardagen oxalen, anders is er WEER gesloten broed.

Jeroen Vorstman
Door

Jeroen Vorstman

op 23 Nov 2016

Succes!

Jan van Cadsand
Door

Jan van Cadsand

op 23 Nov 2016

deze morgen, 10-c. de thermometer aan gebracht in het gister gecontroleerde volk, zonder gesloten broed, maar met eitjes en zeer jonge larfjes, de temperatuur geeft 33-c. aan, ik ga axaal z. verdampen, er is geen gesloten broed, wel eitjes +larfjes + 32 gr, c. en 11 gr c. buiten temperatuur. de bijen die geboren worden uit deze eitjes /larfjes worden dus Zwaar ge parasiteert, met misschien opleving van besmettelijke ziekten tot gevolg. als ik de temp. methode voor oxaalzuur volg, moet ik dus nog 3 weken wachten, eer de temp. zakt. ik vind deze methode, goed, maar heeft dus ook een achilles hiel, net als het aan nemen van een broed stop na een paar op een volgende nacht vorsten.

Jeroen Vorstman
Door

Jeroen Vorstman

op 23 Nov 2016

Als er alleen eitjes en heel jonge larven zijn kan je zonder bezwaar oxaalzuur gebruiken. Als de larven ouder zijn stappen de mijten in de cel en werkt oxaalzuur niet. In jouw geval zou ik daarom ook gelijk behandelen. Succes!

Jan van Cadsand
Door

Jan van Cadsand

op 24 Nov 2016

Er is mij nog iets opgevallen bij / na het inbrengen van de voeler in het volk. De temperatuur was eerst 23 gr, en na een half uur 33 gr. ik heb helder pvc op mijn volken liggen, en boven rond de voeler was het een drukte van belang. Ik heb het idee dat ze door die drukte de temperatuur omhoog jagen. na +- 2 uur is die weer wat gezakt. Alleen dat al pleit er voor om de voeler veel langer is het volk te laten.

Jeroen Vorstman
Door

Jeroen Vorstman

op 25 Nov 2016

Hallo Jan, je moet inderdaad over meerdere dagen meten. Waarschijnlijk heb je een warmte piek gemeten zoals ik in mijn artikel beschrijf. Ik laat de sensor de hele winter in de bijenkast hangen. Op de thermometer kan je dan ook zien als het bijenvolk weer gaat broeden.

Jurgen
Door

Jurgen

op 06 Dec 2016

Hallo Jeroen, we hebben nu wat vorst (gehad) zou ik nu nog oxaal kunnen druppelen?

Jeroen Vorstman
Door

Jeroen Vorstman

op 10 Dec 2016

Ja zeker, belangrijk is dat er geen broed meer aanwezig is in het bijenvolk. Om het goede moment te bepalen meet ik de temperatuur in de wintertros. Het langjarige gemiddelde van de broedvrije periode is hier (in midden Nederland) tussen sinterklaas en kerstmis. Succes!

Marijn
Door

Marijn

op 28 Dec 2016

Beste, ik vond uw info zeer interessant. Dermate dat ik twee thermometers heb besteld :-) Groeten uit Belgie, marijn

Jeroen Vorstman
Door

Jeroen Vorstman

op 28 Dec 2016

Hoi Marijn, leuk om te lezen! Deel gerust je ervaring en plaats een reactie. Succes, Jeroen

Jeroen Vorstman
Door

Jeroen Vorstman

op 29 Dec 2016

Een dag voor kerst zag een warmte piek in een bijenvolk en maakte er deze video van die ik graag met je wil delen.

Gert Valk
Door

Gert Valk

op 13 Jan 2017

Hoi Jeroen, Mijn buckfastvolken worden volgens mij nooit broedloos. Ik maak de lade elke 3 dagen schoon. Ik vind dan donkere mul onder de tros en wasplaatjes. Nu heb ik toch maar op 21 december behandeld. Ik heb het idee dat dit eigenlijk een nadeel is van buckfastvolken die niet broedloos worden. De winterbijen zullen ook eerder doodt gaan om dat ze het broed moeten verzorgen en meer voer nodig hebben. Klopt deze conclusie? Tot eind december, zodra het boven de 9 graden was werd er stuifmeel en water gehaald. Op dit moment niet meer. Ben benieuwd naar je reactie.

ing. Jeroen Vorstman
Door

ing. Jeroen Vorstman

op 13 Jan 2017

Hoi Gert, een broedvrij periode is zeker een voordeel. Minder voedselverbruik en varroamijten kunnen zich in een broedvrije niet voortplanten! In een broedvrij periode zitten alle mijten op de bijen en zijn ze goed te bestrijden met oxaalzuur. Mijn Buckfastvolken zijn wel broedvrij, maar het kan per volk anders zijn. Een thermometer in een bijenvolk hangen geeft je meer inzicht.

Marjan
Door

Marjan

op 30 Nov 2017

Ik heb een adviesvraagje :-) In het najaar na de laatste honingoogst in september heb ik de bijen met Apiquard behandeld. Nu hoor ik verhalen dat je niet met oxaalzuur van de winter, aan het begin van vorst periode moet behandelen en de bijen met rust moet laten. Wat is jou advies hier in? Ik heb ook nog even de beschrijving op je site zitten lezen, maar waarom kan je niet in het vroege voorjaar met Apiquard behandelen? Ik hoor graag jou reactie.

Jeroen Vorstman
Door

Jeroen Vorstman

op 30 Nov 2017

Hoi Marjan, Het is goed je bijenvolken zoveel mogelijk met rust te laten, vooral in de winter. Maar de broedloze periode in de winter is ook de beste tijd om effectief varroamijten te bestrijden met oxaalzuur. Niet bestrijden geeft een groter risico op dode bijenvolken. Een lastig dilemma :-(. De voordelen van een winterbehandeling met oxaalzuur wegen echter veel zwaarder dan de nadelen. Daarom kies ik er voor om elke winter mijn volken te behandelen met Oxuvar ondanks de geringe verstoring die dat met zich mee brengt. Mijn ervaring na meer dan 10 jaar winterbehandelingen met Oxaalzuur (Oxuvar) is dat mijn bijenvolken de verstoring goed verdragen. Apiguard kan je ook in het voorjaar toepassen, maar er zijn wel een aantal punten waar je rekening mee moet houden. Apiguard werkt het beste wanneer de gemiddelde dagtemperatuur minimaal 15°C is. In het vroege voorjaar zijn de temperaturen vaak te laag voor een effectieve werking van Apiguard. Als je in het voorjaar met Apiguard behandeld en de voorjaarsdracht begint loop je het risico dat er thymol is de honing komt. Ik raad aan Apiguard alleen na de laatste dracht in de zomer te gebruiken en in de winter Oxuvar. Succes!

Reactie plaatsen