Wasmot

Een wasmot kan veel schade aanrichten. In een zwak bijenvolk vreten de larven zich een weg door de bebroede raten en opgeslagen raten kunnen ze compleet verorberen. Zelfs het houtwerk laten ze niet ongemoeid. De larven hebben behoefte aan eiwitten, die ze vinden in stuifmeel, uitwerpselen en pophuidjes. Ze maken gangen door broed- en stuifmeelcellen en beschermen zich door spinsel. Er zijn twee soorten wasmotten:

Kleine wasmot (Achroia grisella)

De kleine wasmot heeft een vleugelbreedte tot 24 mm en is grijsbruin van kleur. Het vraatbeeld van de larven (15 tot 20 mm lang) bestaat uit buisvormige gangen met spinsel. Als je het spinsel volgt en opent, kan je de larve vinden.

Rechte gangen met spinsel van de kleine wasmot in oude broedraat.

Grote wasmot (Galleria mellonella)

De grote wasmot is bruinachtig van kleur, met afwisselend lichte en donkere vlekken op de vleugels. De larven worden 30 mm lang, zijn geelbruin of grijs van kleur en zeer vraatzuchtig. Ze tasten de hele raat aan en bedekken de vernielde resten met veel spinsel. Ze verpoppen vaak in groepen. Ze ontwikkelen zich vooral in niet-bevolkte kasten waarin bebroede raten achtergebleven zijn. De grote wasmot veroorzaakt de meeste schade aan bijenvolken, daarom richt ik mij verder op de grote wasmot.

Biologie van de grote wasmot

Verspreiding

De verspreiding komt overeen met dat van de honingbij. De verspreiding wordt beperkt doordat de grote wasmot geen lange koude periodes kan overleven.

Ontwikkeling

Wasmotten ontwikkelen door drie stadia: ei, larve en pop. De ontwikkeling stopt als de temperatuur te laag is of als er geen voedsel is. Daardoor kan de ontwikkeling tussen 6 weken en 6 maanden duren, afhankelijk van temperatuur en voedsel. Overwinteren kan als ei, larve of pop.

Ei

De vrouwtjes leggen hun eieren in groepen van 50 tot 150 eieren in spleten en kieren. Dit houd de eitjes buiten bereik van de bijen en voorkomt dat ze worden vernield. De eitjes zijn wit of roodachtig, olijfvormig en 0,5 mm lang

Larve

Na het uitkomen gaat de jonge larve direct op zoek naar een raat om te eten en zijdeachtige tunnels te spinnen. De snelheid waarmee de larve groeit is afhankelijk van de temperatuur en voedselaanbod. Onder ideale omstandigheden kan het gewicht van de larve dagelijks verdubbelen.

De larve voedt zich voornamelijk met uitwerpselen, pophuidjes, stuifmeel en was. Donkere, bebroede raten lopen het grootste risico. Aan het einde van het larvestadium spint de larve een weerbare cocon van zijde op een stevige ondergrond zoals ramen of de kastwand. Vaak spint de larve zijn cocon in een holte die het in het hout heeft gevreten.

Pop

In de cocon veranderd de larve in een pop en dan in een volwassen mot. Deze metamorfose duurt 1 tot 9 weken.

Volwassen mot

De afmeting van volwassen motten varieert aanzienlijk en is afhankelijk van voedselsamenstelling in het larvestadium. Vrouwtjes zijn groter dan mannetjes. De vleugelbreedte is 14 tot 41 mm. Tussen 4 en 10 dagen nadat het vrouwtjes uit haar cocon is gekomen begint zij met eitjes leggen. Een vrouwtje legt 300 tot 1000 eitjes. In de schemering probeert het vrouwtjes een bijenkast binnen te komen om eitjes te leggen. Als de kolonie sterk genoeg is om wasmotten af te weren legt zij haar eitjes aan de buitenkant in kieren in het hout. Volwassen motten leven 1 tot 3 weken.

Grote wasmot met spinsel op broedraat.

Wasmotten bestrijden of voorkomen

Er zijn eenvoudige manieren om schade door wasmotten te voorkomen. Voor imkers die hun bijenvolken en opgeslagen raten goed verzorgen zijn wasmotten zelden een probleem.