Klimop of hedera (Hedera helix) is een groenblijvende klimplant die van nature voorkomt in Europa, West-Azië en Noord-Afrika. Klimop heeft karakteristieke leerachtige donkergroene bladeren en het vermogen om muren, bomen en andere oppervlakken te beklimmen. Hoewel klimop soms als onkruid wordt beschouwd, heeft klimop een belangrijke functie in de ecologie van verschillende diersoorten waaronder bijen.
Jonge klimop planten groeien over de grond tot ze iets tegenkomen om te klimmen. Ze zijn aangepast om in de schaduw te groeien op de bosbodem. Als de plant opwaarts groeit vormen zich klimtakken met dicht opeenstaande hechtwortels. Bij oude planten vormen aan de uiteinden takken zonder hechtwortels waaraan bloeiwijze gevormd worden. Voorwaarde is dat er voldoende licht is. Aan de kuipende en klimmende zitten drie tot vijflobbige bladeren met een hartvormige voet. Aan de bloeitakken zijn de bladerden eivormig met een toegespitste punt.
Tip: Als je bloeitakken stekt vormen hieruit struiken die alleen uit bloeitakken bestaan (Hedera helix arborea)
Drachtplant, voedselplant en onderdak
Een van de meest opvallende ecologische rollen van Hedera helix is het bieden van een overvloedige bron van voedsel en onderdak voor verschillende dieren. De bloemen van klimop zijn rijk aan nectar en trekken veel bestuivers aan, waaronder bijen, hommels, wespen, vliegen, vlinders en zweefvliegen. Daarnaast dragen klimopplanten in de herfst en winter blauwzwarte bessen die vogels zoals merels, lijsters en duiven aantrekken. De bessen zijn een belangrijke voedselbron, vooral wanneer andere voedselbronnen schaarser worden.
Klimop biedt niet alleen voedsel, maar ook een veilige schuilplaats. De dichte groeiwijze van klimop bieden nestel- en schuilplaatsen voor vogels, zoals roodborstje en winterkoninkje. Daarnaast dienen de klimopbladeren als voedselplant voor rupsen van vlindersoorten, zoals het boomblauwtje (Celastrina argiolus).
Laten we eens dieper ingaan op het belang van klimop (Hedera helix) voor honingbijen en de bijzondere klimopbij (Colletes hederae).
Klimop en Honingbijen
Klimop is een waardevolle bron van voedsel voor honingbijen, vooral aan het einde van het bijenseizoen, wanneer andere bloeiende planten schaarser worden. De nectar- en pollenrijke bloemen van de klimop voorziet honingbijen van voedsel.
Klimop bloeit in de late zomer en vroege herfst, een periode waarin weinig andere planten nog nectar en pollen produceren. Dit maakt klimop een belangrijke voedselbron voor honingbijen om hun voorraden aan te vullen voordat de winter begint.
Klimophoning is donker amberkleurig en heeft een karakteristieke rijke, kruidige smaak. Bijen verzamelen stuifmeel in okergele klompjes.
De Klimopbij (Colletes hederae)
Naast honingbijen speelt de klimop (Hedera helix) ook een cruciale rol in het leven van een bijensoort die afhankelijk is van klimop: de klimopbij (Colletes hederae). Deze bijensoort is aangepast aan de bloeiperiode van klimop en heeft een bijzondere relatie met deze plant. De klimopbij is sterk afhankelijk van klimop voor haar voedsel en voortplanting. Het succes van deze bijensoort is nauw verbonden met de beschikbaarheid en overvloed van klimopplanten in haar habitat.
De relatie tussen klimop, honingbij en de klimopbij toont het belang aan van biodiversiteit en de wisselwerking tussen planten en bestuivende insecten. Klimop voorziet in voedsel voor bijen en draagt zo bij aan het behoud van honijbijenkolonies en de voortplanting van gespecialiseerde bijensoorten zoals de klimopbij. Het onderstreept ook het belang van het behoud en de bescherming van inheemse plantensoorten om de biodiversiteit te behouden.
Paspoort Klimop (Hedera helix)
Ecologie: Bijenplant, Drachtplant en Vlinderplant. Klimop is belangrijk voor honingbijen, vlinders, zweefvliegen en de specifiek voor de klimopbij (Colletes hederae) voor nectar en stuifmeel. De bessen worden gegeten door lijsters en de heester biedt nestelgelegenheid voor verschillende vogels.
Groeiwijze: bodembedekker, houtige klimplant of heester
Bloeiperiode: augustus, september, oktober
Bloeiwijze: bolvormige scherm met groengele bloemen
Vrucht: blauwzwarte bessen
Groeiplaats: van nature op vochtige voedselrijke bodems als bodembedekker op de bodem van loofbossen en in bomen, aangeplant tegen muren en andere bouwwerken.
