Volgende week begint de lente. Gezonde volken groeien gestaag en begin april moet je een sterk bijenvolk ruimte geven. In ieder geval bijenvolken die op één broedkamer hebben overwinterd. Als een bijenvolk op één broedkamer geen ruimte meer heeft om zijwaarts te groeien, dan moet je een extra broedkamer plaatsen. Maar zet je die extra kamer op de bestaande broedkamer of eronder? In Imkerland wordt daar nog al eens verschillend over gedacht. Afhankelijk van de situatie pas ik in de praktijk beide manieren toe. Ik leg je uit wanneer je een bijenvolk ruimte geeft aan de bovenkant en wanneer je uitbreidt aan de onderkant.
In de natuur
Van nature leeft een bijenvolk in een boomholte, de bouw van het nest begint aan het plafond. De enige manier voor een bijenvolk in een holle boom om te groeien is naar beneden. De honingvoorraad wordt opgeslagen boven het broednest. Als er veel nectar binnenkomt wordt het broednest naar beneden gedwongen. Bouwbijen bouwen de onderkant van de raten verder uit zodat het broednest kan groeien. Ook in een bijenkorf, met vaste raatbouw, bouwen bijen de raten aan de onderkant uit. In een bijenkast met een stapelsysteem heb je als imker de keuze. Je kan de uitbreiding aan de onderkant geven of bovenop, maar wat is nu beter?
Bijenvolk uitbreiden naar boven of naar onder?
Warré adviseert in zijn boek Beekeeping for all een bijenvolk altijd aan de onderkant uit te breiden. Hiermee voorkom je dat het bijenvolk warmte verliest en je stoort het volk minimaal. Als je een extra broedkamer eronder wil zetten moet je wel een beroep doen op je rug. Mijn ervaring is dat een extra broedkamer die je op de bestaande kamer zet snel door bijen wordt ingenomen en uitgebouwd. Tenminste als het een sterk bijenvolk is. Een sterk bijenvolk is een volk dat bijna alle ramen bezet en die uitbreiding dus echt nodig heeft. Misschien profiteren de bouwbijen van de opstijgende warmte uit het broednest en trekken ze daarom snel in de nieuwe broedkamer. Maar in een bijenvolk ruimte geven aan de bovenkant schuilt ook een gevaar. Zet je die extra bak er bovenop en is het volk nog klein, dan zullen ze moeite hebben om het broednest warm te houden. Ze hebben immers ineens een lege zolderruimte boven hun hoofd waarnaar de warmte ontsnapt. Een koudeperiode in het voorjaar is dan funest voor het broed.
Een klein bijenvolk ruimte geven
Heb je een klein bijenvolk die één broedkamer nog niet volledig bezet, wacht dan met je bijenvolk ruimte geven tot het volk het echt nodig heeft. Ben je niet in de gelegenheid om na een of twee weken weer te kijken? Zet dan direct een extra broedkamer onder het bijenvolk. Is het in die periode mooi weer en wordt er veel stuifmeel gehaald dan zal het bijenvolk enorm groeien. Heb je er al een broedkamer onder gezet dan zullen de bouwbijen afdalen in de nieuwe broedkamer en de raten uitbouwen. Is het slecht weer en groeit het volk niet, dan hoeven ze ook geen lege zolder te verwarmen.
Een sterk bijenvolk ruimte geven
Heb je een sterk bijenvolk op één broedkamer, zet dan die extra broedkamer er direct bovenop. Daar wordt de extra ruimte direct aangenomen. Bij een sterk volk hoef je geen zorgen te maken dat het broednest afkoelt. Een broedkamer er bovenop zetten werkt sneller en bespaart je het tillen van de broedkamer vol bijen en wintervoer. Zo verstoor je het bijenvolk minder en je spaart je rug!
Succes!