Help je gemeente bijvriendelijker te worden en vergroot het leefgebied van bijen. Gemeenten kunnen veel doen om wilde bijen te helpen. Ze hebben de beschikking over diverse groenstroken waar ze veel creatiever mee om kunnen gaan. Net als de parken en perkjes in de wijk.
Bijen hebben niet zoveel nodig om zich thuis te voelen. Geef ze woonruimte, werk en eten. Net als mensen, maar dan eenvoudiger.
Je gemeente kan vrij eenvoudige het groen op een bijvriendelijke manier beheren. Dit helpt niet alleen de bij, maar vergroot tegelijkertijd de biodiversiteit. En daar profiteren we allemaal van!
Wat kan de gemeente bijen bieden?
Zoals gezegd hebben bijen niet zoveel nodig. Doorlopend voedsel en goede nestgelegenheid is voor wilde bijen het belangrijkste. Het liefst op korte afstand van elkaar, maximaal zo’n 200 meter. Dat is alles wat ze nodig hebben.
Wat kun je gemeente doen om bijvriendelijker te worden?
Maak bijen blij met bloembollen
Al vroeg in het jaar komen de bijen tevoorschijn. Zodra het warm genoeg is om te vliegen verlaten de wilde bijen hun winterschuilplaats. Als het kwik boven de 10 graden uit komt gaan de bijen op zoek naar eten. Hommels zelfs al eerder. Met hun donzige vachtje zijn hommels ze beter bestand tegen kou en vliegen daarom al met 7 graden uit.
Zo vroeg in het jaar zijn er maar weinig bloemen te vinden. De gemeente kan hier mooi op inspelen door velden, bermen en perkjes in te planten met bloembollen. Mengsels van verschillende bloembollen, die elkaar opvolgen in bloei, werken optimaal om de bijen van voedsel te voorzien.
Hiermee zijn de bijen en diverse andere insecten geholpen. En niet alleen de insecten worden er blij van. Ook mensen kijken graag naar fleurige velden vol bloeiende blauwe druifjes, sneeuwklokjes, krokussen, narcissen en tulpen.
Bloemenmix in de berm
Langs onze kilometers lange wegen zijn vaak saaie, kort gemaaide bermen te zien. Deze ruimte kan zoveel nuttiger worden gebruikt. Door de bermen in te zaaien met bloemenmix verandert niet alleen het straatbeeld positief, maar komen er kilometer bruikbaar voedsel voor de bijen bij.
De biodiversiteit wordt hiermee gigantisch verbetert. Waardoor niet alleen de bijen meer voedsel tot hun beschikking krijgen, maar ook andere dieren en insecten hier hun voordeel mee doen.
Verander het maai- en snoeibeheer
In veel gemeenten komt er standaard om de zoveel tijd een grote maaimachine voorbij die alles plat maait. Bermen, slootoevers, alles gaat kaal. Maar dat is nergens voor nodig. Veel bermen hebben alleen wat maaiwerk nodig bij de kruisingen, voor de verkeersveiligheid. De rest kan gewoon blijven staan. Het staat niet alleen gezellig, al die fleurig bloeiende bloemen, de planten krijgen de tijd om bloemen te vormen, zodat de bijen er ook daadwerkelijk iets aan hebben.
Het maaibeheer in veel gemeenten is gericht op kostenefficiëntie. Dit is een korte termijn gedachte. Want op de lange termijn wordt de biodiversiteit om zeep geholpen. In veel gemeenten wordt gebruikgemaakt van de maaimethoden; klepelen en maaizuigen.
Bij klepelen wordt al het maaiafval verhakselt en blijft achter om te composteren. Het gevolg hiervan is een toename van de voedselrijkdom van de bodem. Hierdoor is er uiteindelijk alleen nog plek voor gras, brandnetels en fluitenkruid. Alle andere planten krijgen geen kans meer.
De berm bewerken met de maaizuiger levert een niet veel beter resultaat. Het maaiafval wordt direct afgevoerd, maar daarmee ook de plantenzaden en verschillende rupsen, vlinders en insecten.
De timing is over het algemeen verre van optimaal. Vaak vindt de eerste maaibeurt plaats in mei. Veel planten en bloeiende kruiden hebben dan nog niet de kans gehad zaden te produceren waarmee ze de volgende generatie veiligstellen. En juist deze bloeiende planten zijn een belangrijke bron van nectar voor verschillende insecten.
Als de insecten de maaibeurt al overleven zijn ze daarna in een keer van hun voedsel beroofd.
Duurzaam bermbeheer in je gemeente
Duurzaam bermbeheer is vrij eenvoudig in de praktijk te brengen en gaat uit van de volgende principes:
• Biodiversiteit
• Maaitijdstip
• Faseren
• Afvoeren
De biodiversiteit verhogen
Het teruglopen van de biodiversiteit is niet alleen een probleem voor de bijen, maar voor ons allemaal. Elke gemeente heeft een aanzienlijke hoeveelheid land tot hun beschikking waarmee ze de biodiversiteit een enorme boost kunnen geven. Door bermen goed te benutten wordt de biodiversiteit vergroot. Daarom zou de focus van de gemeente niet moeten liggen op het kort houden van de vegetatie, maar op het behouden en vergroten van de biodiversiteit.
Maaitijdstip beter afstemmen
Door het maaitijdstip beter af te stemmen op de plantensoorten die er groeien en bloeien krijgen planten de kans om zaden te vormen en een volgende generatie te garanderen. Ga bijvoorbeeld pas maaien als 90% van de bloemen is uitgebloeid.
Gefaseerd maaien voor behoud van voedsel
Als er gemaaid wordt dan gebeurt dat grondig. Het hele veld wordt in één keer gemillimeterd. Maar daarmee is ook in één keer al het voedsel van de daar levende insecten en bijen weg. Gefaseerd maaien is de oplossing.
Als er steeds 20% van de vegetatie blijft staan kunnen de insecten hier hun levenscyclus voltooien. Ook bij de laatste maaibeurt van het jaar is dit van belang. Holle stengels van bloemen en bijvoorbeeld brandnetels zijn perfecte schuilplekjes voor wilde bijen en andere insecten om de winter te overleven.
Slim omgaan met het afvoeren van maaiafval
Maaiafval achterlaten zorgt voor een te rijke bodem waarop maar enkele planten de overhand krijgen. Alles direct weghalen neemt veel belangrijke zaden weg.
Door het maaiafval enkele dagen te laten liggen zal het drogen. De zaden komen vrij en blijven achter op de bodem. Als het maaiafval daarna wordt afgevoerd geeft dit een verschraling van de bodem. Hierdoor zal de productie van snel groeiende planten, zoals grassen, minder worden. Er hoeft steeds minder maaisel te worden afgevoerd. Een win-win situatie dus.
Je gemeente helpen bijvriendelijk te worden
Wil je graag dat je gemeente bijvriendelijker wordt? Ga er dan mee aan de slag. Nederland Zoemt komt in actie voor de wilde bij. Ze bieden verschillende cursussen aan die je gemeente helpt het groen op een bijvriendelijke manier te beheren.
De cursus gaat in op het vergroten van de biodiversiteit en leert hoe bijvriendelijk onderhoud in de praktijk werkt. En ook aan de toekomst is gedacht. De cursus van Nederland Zoemt kijkt ook naar het draagvlak voor bijvriendelijk beheer door bijvoorbeeld burgers en vrijwilligers te betrekken in het project.
Geef je gemeente het goede voorbeeld en maak je eigen tuin ook bijvriendelijk met de tips uit deze blog: “Een bijvriendelijke tuin, hoe maak je van je tuin een echt bijenparadijs?”
Al gelezen?
Heb je deze artikelen al gelezen?