Gratis digitale kastkaart: Beep app
Stichting Beep heeft een gratis digitale kastkaart app ontwikkelt en werkt aan een meetsysteem met sensoren. De stichting heeft als doel digitale hulpmiddelen te ontwikkelen die zo toegankelijk mogelijk zijn voor imkers, zowel in nut, gebruiksgemak als kosten. Subsidies en samenwerking met partners maken de ontwikkeling mogelijk.
Digitale kastkaart
De Beep app voor imkers is online gekomen in juli 2017. Meer dan 1600 imkers hebben zich inmiddels geregistreerd. Het is een digitale versie van de papieren kastkaart. Omdat het een website en een app is, kun je er meer mee dan met een papieren kastkaart, bijvoorbeeld meerdere bijenstanden en bijenkasten op één plek beheren en informatie raadplegen en toevoegen waar je ook bent. Praktisch gezien betekent dit dat je het apparaat kan gebruiken wat je op dat moment voorhanden hebt, bijvoorbeeld je mobiele telefoon, laptop, desktop computer of tablet. De app werkt overal hetzelfde en de informatie is hetzelfde. De data die je invoert is jouw eigendom en wordt niet gedeeld, zoals in de gebruikersvoorwaarden vastgelegd. De app wordt op basis van jouw reacties verder verbeterd en uitgebreid. Zo zal het na de aanstaande upgrade van Beep (versie 2.1) mogelijk zijn binnen een groep gegevens te delen en samen kastkaart gegevens te noteren.
Eigen indeling
Veel imkers hebben een eigen kastkaart. Een beginnende imker leert werken met de papieren kastkaart, een ervaren imker gaat wellicht voor efficiëntie. Voor de koninginnenteelt zijn er ook specifieke kastkaarten. De Beep app heeft als uitgangspunt genomen dat iedere imker en docent zijn of haar eigen kastkaart opzet moet kunnen gebruiken. Om het de gebruiker makkelijk te maken, is er een keuzelijst van kastkaart items samengesteld op basis van nationale en internationale voorbeelden en bronnen zoals bijvoorbeeld imkerpedia.nl.
Nadat je de bijenstand en bijenkasten hebt aangemaakt, kan je een inspectie invoeren in de Beep app. Klik op ‘Aanpassen kastkaart’ om je digitale kastkaart zelf in te delen. In dit voorbeeld zijn de onderwerpen raatvastheid, zwermneiging en zwermen toegevoegd.
Meten is weten
We meten geregeld het gewicht van de kast. Als je ervaring hebt, gevoelsmatig met de hand of anders met een hand weegschaal. Er zijn ook digitale bijenkast weegschalen die elke dag kunnen meten. Dit maakt het mogelijk om over de tijd voedselverbruik en honingproductie te meten en te vergelijken tussen volken. Of om op je telefoon een bericht te krijgen als het volk dreigt te verhongeren, de kast omgevallen is, er voedsel geroofd wordt of er een zwerm afgekomen is.
Links de Beep app waarin uit de gewichtsmeting met een concept meetsysteem te zien is hoe in korte tijd ca. 2 kg bijen uit de kast vertrokken is. Rechts is deze specifiek zwerm te zien. Dezelfde dag zijn ze geschept. De piek later in de dag is de emmer met bijen op de kast met digitale weegschaal.
Schematisch overzicht van de mogelijkheden van de gewichtsmeting van een bijenkast. Op de horizontale as staat de tijd, op de verticale het totale gewicht van de kast met inhoud inclusief de bijen.
Beep meetsysteem
3D model van versie 2 van het Beep meetsysteem. Het is een bijenkast weegschaal met sensoren.
Stichting Beep ontwikkelt momenteel een betaalbaar meetsysteem voor gewicht, temperatuur, luchtvochtigheid en geluid. Mogelijk gemaakt door sponsoren. De belangrijke vraag die we ons bij Beep stellen is: hoe kan technologie het best worden toegepast om de gezondheid van honingbijen te ondersteunen? Dat is een zoektocht die stichting Beep dagelijks bezighoudt. Het doel is om samen met anderen een meetsysteem te ontwerpen en te bouwen dat de volgende eigenschappen heeft:
- Metingen aan bijenvolken en kasten doen die wat zeggen over de bijengezondheid: Gewicht, Temperatuur (zowel in als buiten de kast), Luchtvochtigheid, Geluid in de kast
- Betaalbaar
- Makkelijk te gebruiken
- Robuust en duurzaam
- Geen terugkerende kosten
- Open source meetsysteem
Een betaalbaar en goed meetsysteem maken is geen gemakkelijke opgave, maar gelukkig we zijn niet alleen. Bijen sensorsystemen zijn niet nieuw voor de markt en verschillende groepen hebben gedeelde en verbeterde open source (publieke gedeelde, open gelicenceerde) ontwerpen. Wij maken gebruik van en delen kennis met deze groepen en delen onze ontwerpen ook. Op deze manier maken we gebruik van de gezamenlijke kracht van een groep van circa 70 vrijwilligers die veel kennis hebben op dit gebied en zich er vaak ook professioneel in hebben verdiept. Inmiddels hebben we twee versies van het meetsysteem gemaakt en getest. Op basis van de testresultaten werkt Stichting Beep in het voorjaar van 2019 aan een volgende versie. Deze zal in een Kickstarter crowdfunding campagne aangeboden worden voor het einde van 2019.
Geluid
Bijen maken continue geluid. Verscheidene onderzoeken hebben aangetoond dat naast het ‘tuten’ en ‘kwaken’ van de moeren er ook specifieke geluidspatronen zijn voor zwermstemming, moerloosheid, ventilerende bijen, en andere omstandigheden. Deze geluidsmetingen en de interpretatie daarvan zijn nog volop in ontwikkeling. Er is al het een en ander bekend over de meting van verschillende bijen-specifieke frequenties (bijv. de apidictor van E.F. Woods uit 1964) en er zijn systemen op de markt die deze gegevens gebruiken voor het bepalen of een volk in nood verkeerd. Maar er wordt ook nog veel onderzoek gedaan naar het meten van geluid in de kast en het deduceren van een goede stabiele conclusie die gebruikt kan worden om het leven van de imker makkelijker te maken. Hier zijn meerdere vrijwilligers en onderzoeksgroepen die samenwerken met Beep aan bezig.
Stichting Beep
Beep is opgericht door imker en technoloog Marten Schoonman en product ontwikkelaar Pim van Gennip. Samen met Koos Biesmeijer vormt dit drietal het bestuur van Stichting Beep. In de statuten is opgenomen dat de stichting missie-gedreven is en geen winstoogmerk heeft. Bestuurslid Prof. dr. Koos Biesmeijer: “De vraag is niet of we met digitale middelen honingbijen gezond gaan houden, maar de vraag is wanneer dat gaat gebeuren. Hoe eerder hoe beter..” Beep werkt niet alleen. De stichting heeft voor een open source samewerkingsmodel gekozen en werkt op die basis samen met o.a. Hiveeyes, Stadsimkerij Tilburg, Beelease Amsterdam, de NBV en meerdere (hoge) scholen. Beep kan ook ingezet worden voor onderzoek. Zo is er recent een citizen science onderzoek gestart genaamd Bee Observer Bremen waarin de Beep app ingezet wordt i.s.m. imkers.
Wat kun je doen?
Je kan de Beep app gratis gebruiken om je observaties vast te leggen. Heb je ervaring, wil je meedenken of samen ontdekken wat er mogelijk is, sluit je dan aan bij het initiatief. Er is een Beep community actief met zo’n 70 deelnemers.
Al deze gegevens, de Beep app en meer kun je vinden op www.beep.nl. Ook is er een pagina specifiek met meer informatie over de ontwikkeling van het meetsysteem.