Vergroot de biodiversiteit in je tuin met deze 10 tips

31 mei 2016

Biodiversiteit is van groot belang om de natuur goed haar werk te laten doen. Biodiversiteit staat voor de verscheidenheid aan dieren, planten, micro-organismen en ecosystemen. Het is de basis onder al het leven op aarde. Een veelzijdigheid aan planten, zorgt voor een veelzijdigheid aan dieren.

Er sterven steeds meer soorten uit, zowel planten als dieren. Hierdoor neemt de biodiversiteit af. Sommige soorten zijn afhankelijk van uitgestorven soorten, waardoor ze ook gedoemd zijn om uit te sterven. Een rampzalig domino-effect.

Ook verschillende bijensoorten worden met uitsterven bedreigd. En dat terwijl de bijen verantwoordelijk zijn voor de bestuiving van een groot deel van alle planten en bloemen. Zouden de bijen er niet meer zijn dan gaan ook veel van deze plantensoorten dood.

Meer biodiversiteit maakt het verschil

Veel wilde bijen hebben te maken met een voedseltekort. Er zijn steeds minder bloemen beschikbaar waardoor ze honger lijden en doodgaan. Bijen hebben van het vroege voorjaar tot de late herfst bloemen nodig om nectar uit te halen. Een grote verscheidenheid aan bloemen, die op verschillende momenten bloeien.

Vroeger was een tuin vooral veel groen, en weinig betegeling. Tegenwoordig is dat wel anders. Het grootste gedeelte bestaat uit stenen, planten krijgen nog maar weinig ruimte. Er wordt vooral gekozen voor groenblijvende hagen en planten. Er komen steeds minder bloeiende planten in de tuin. En dat is nu juist wat de bijen zo nodig hebben.

Zonder bloeiende planten, bomen en bloemen is er voor de bijen geen eten. Nu hoef je niet meteen heel je tuin om te gooien. Met deze 10 vrij eenvoudige tips kun je al veel bereiken.

Tip 1: Kies de juiste planten voor je tuin

Bloemen zijn van levensbelang voor bijen, vlinders en andere insecten. Ze halen er de noodzakelijke nectar en stuifmeel vandaan. Daarbij zorgen ze voor de bevruchting van de planten, zodat deze zich ook weer voort kunnen planten.
Het is daarbij wel belangrijk dat de bijen goed in de bloemen kunnen komen. Veel ‘moderne’ bloemen zijn zo ver doorgekweekt dat de meeldraden en stamper bijna niet meer te bereiken zijn voor bijen.

De meest favoriete bloemen voor bijen zijn vaak enkelbladige soorten. De doorgekweekte soorten zijn vooral gemaakt om mooi te zijn. Dikke, bloemen met dubbele of meerdere lagen bloembladen zijn voor bijen ontoegankelijk.
Kies daarom liever voor de botanische, wilde soorten. Bij voorkeur de inheemse soorten, om de duurzaamheid te bevorderen. Biologisch gekweekte bloemen en planten leveren goed voedsel voor de bijen en zijn niet behandeld met allerlei giftige stoffen.

Selecteer de planten voor in je tuin op hun bloeimoment, van het vroege voorjaar tot aan het begin van de winter. Door meer biodiversiteit aan te brengen in je tuinplanten hebben de bijen het hele jaar door voldoende te eten.

Tip 2: Zet bomen en struiken in de tuin

Een tuin vol bloemen is prachtig. Maar ook bomen en struiken zijn belangrijk voor de biodiversiteit. Bomen en struiken bieden onderdak en bescherming aan allerlei dieren. Er kan veilig gebroed worden. En fruitbomen zorgen voor voedsel, zowel door hun bloesem als de vruchten die ze dragen.

Heb je niet zo’n hele grote tuin? Er is altijd plek voor een aantal heesters. Plant ze bijvoorbeeld als een haag. Door verschillende heesters te verwerken in een haag biedt je een grote toevoeging aan de biodiversiteit, en het is nog veel mooier dan een schutting ook.

Natuurlijk blijven de dieren niet alleen in je tuin. Ze zijn niet gebonden aan percelen. Maak daarom ook je buren enthousiast en zorg samen dat jullie straat, of wijk, rijk wordt aan verschillende planten, bomen en heesters. Zodat er een rijker dierenleven mogelijk wordt.

Tip 3: Volwassen bomen zijn belangrijk voor de biodiversiteit

Volwassen bomen zijn van onschatbare waarde. Ze hebben er lang over gedaan om volwassen te worden. Vooral oude bomen krijgen door de tijd heen holtes, bijvoorbeeld door afgebroken takken. Daarin kunnen allerlei dieren leven, van boommarters, vleermuizen tot vogels en bijen.

Sommige korstmossen hebben lange tijd nodig om zich te vestigen. Dit lukt ze dan ook alleen maar op oude bomen. Een oude boom is daarom ecologisch veel rijker dan een jonge boom.

Volwassen bomen vragen meer onderhoud in het openbaar groen, en zijn duurder om te houden. Daarom worden in veel gemeenten volwassen bomen vervangen door jonge aanplant. Gebeurt dit ook bij jou in de buurt? Spreek je gemeente hierop aan, want volwassen bomen leveren een belangrijke bijdrage aan de biodiversiteit.

Tip 4: Water in de tuin is een bron van leven

Water in je tuin is een waardevolle toevoeging. Dit kan een prachtige vijver zijn. Maar ook met een grote teil, trog of waterornament help je de biodiversiteit toenemen.
Maak het water toegankelijk met een ondiep gedeelte, waarin vogels zich kunnen wassen en andere dieren gemakkelijk in en uit het water kunnen komen.

Ook bijen maken dankbaar gebruik van water in de tuin. Ze drinken ook, maar niet direct uit het water want ze kunnen gemakkelijk verdrinken. Leg daarom bijvoorbeeld stenen in een ondiep gedeelte. Bijen kunnen daarop landen als ze komen drinken.

Tip 5: Decoratieve takken voor meer biodiversiteit

Afgevallen takken, omgezaagde bomen. Je hoeft ze niet meer direct op te ruimen. Het is namelijk geen afval maar een prima plek voor een rijke biodiversiteit. Maak een stapel van dode takken, laat die afgezaagde stam gewoon staan. Diverse insecten, maar ook egels, gebruiken deze plekken als schuilplaats.

Door de tijd zullen ook zwammen en mossen gaan hechten aan het hout. Zo worden die dode takken opeens een decoratieve toevoeging in je tuin.

Tip 6: Je eigen composthoop

Waarom zou je compost kopen voor je tuin als je het ook zelf kunt maken? Maak je eigen composthoop en je kunt al het (snoei)afval uit je tuin hergebruiken. Dit scheelt je heel wat ritjes naar het afvalbrengstation, en het is stukken duurzamer.

Met je eigen composthoop hou je de bodem van je tuin gezond. En de composthoop zelf is een bron van leven. Het krioelt er van de wormen, inheemse schimmels, bacteriën en nog veel meer.

Tip 7: Zorg goed voor de vogels in je tuin

Vogels bijvoeren in de winter levert leuke winterse plaatjes op. Het belangrijkste voedsel van tuinvogels zijn bessen en zaadhoofden. Maar in de winter zijn deze er niet. Door vogels bij te voeren met pinda’s, zonnebloemhoofden, zaden en vetbollen kunnen ook zij de winter goed doorkomen.

Schoon drinkwater dat niet bevroren is, mag natuurlijk niet ontbreken. Vogels hebben het snel door als er in je tuin iets te halen valt. Door goed voor de vogels te zorgen vergroot je op een eenvoudig manier de biodiversiteit in je tuin.

Tip 8: Pas je tuinwerkzaamheden aan op de natuur

Het winterklaar maken van je tuin kan een stuk plant- en diervriendelijker. In plaats van je hele tuin kaal te knippen en schoon te vegen zorg je voor een veilige plek om te overwinteren.

Hark afgevallen blad op hopen en laat het liggen. Hierin kunnen insecten, en dieren zoals egels, zich beschermen tegen de winterse kou. Veel snoeiwerk kun je beter uitstellen tot na de winter. De planten zijn daardoor beter bestand tegen de kou en je biedt dieren de mogelijkheid te schuilen. Holle stelen bieden bijvoorbeeld perfecte plekjes voor overwinterende insecten, zoals bijen.

Tip 9: Altijd een strak gazon? Go wild!

Laat eens een stuk gazon verwilderen. Zeker in een wat grotere tuin kan dit makkelijk. Je zult versteld staan van de metamorfose die er in je grasmat plaatsvindt.
Een stuk verwilderd gazon biedt de mogelijkheid aan de aanwezige bloemen om tot bloei te komen.
En ook het gras zelf kan gaan bloeien.

Hierdoor wordt het grasveld een waardevolle plek voor bijen, vlinders en andere insecten. Maar ook vogels zullen zich aangetrokken voelen tot een natuurlijk grasveld.

Tip 10: Houdt de biodiversiteit in stand

Als je werkt aan een grotere biodiversiteit wil je deze ook in stand houden. Gebruik daarom geen synthetische meststoffen, maar bij voorkeur je eigen gemaakte compost om de grond te verbeteren. Deze compost bevat alle stoffen die je tuin nodig heeft. Een gezonde boden zorgt voor gezonde planten.

Een tuin waarin een grote biodiversiteit aanwezig is, zal geen bestrijdingsmiddelen nodig hebben. Ziekten en plagen zullen eerder opgelost worden door een natuurlijke vijand.

Met deze 10 tips vergroot je de biodiversiteit in je eigen tuin. Ben je enthousiast geworden en wil je misschien wel je eigen bijenvolk in de tuin? Lees dan het boek “Bijenhouden voor iedereen” en ontdek dat imker worden helemaal niet zo moeilijk is als het lijkt.

Al gelezen?

Heb je deze artikelen al gelezen?