Natuurbouw als antwoord op vervuilde bijenwas en vervalste kunstraat

In een traditionele bijenkorf, een toplatenkast (top bar hive) en Warré kast, is natuurbouw standaard, maar eigenlijk kan je in elke bijenkast natuurbouw toepassen met zogenaamde voorbouw. Bevestig als startlijn een smal reepje, bij voorkeur biologische, kunstraat aan de toplat van een raampje en de bijen doen de rest.

“Natuurbouw, mooiste wat er is.”

Albert Muller, bijenteeltleraar en biologisch dynamische imker.

Natuurbouw of wildbouw

Soms bouwen bijen het reepje kunstraat niet mooi recht uit. Als je start met natuurbouw kan je daarom het beste een raampje met voorbouw tussen twee uitgebouwde raten hangen. Door de uitgebouwde raten hebben je bijen een richtlijn en voorkom je dat de bijen in het wilde weg bouwen.

Bouwbijen

Twee weken nadat een werkbij uit haar cel is gekropen zijn haar waszweetklieren volledig ontwikkeld. Als bouwbij kan ze was zweten en nieuwe raten bouwen. Met natuurbouw geef je bijen de ruimte om hun werk te doen zoals ze van nature “geprogrammeerd” zijn.

Communicatie

Bijen gebruiken de raten om te communiceren door erop te dansen. De danseres brengt daarbij de cellen in trilling. Als je kunstraat gebruikt zijn alle kanten van de raat omsloten door het houten raampje en worden de trillingen verstoord. Bij natuurbouw laten bijen ruimte vrij tussen de raten en het houten raampje. Omdat de raten bij natuurbouw niet rondom vast zitten worden de danstrillingen beter doorgegeven en stoort het de communicatie niet.

Kwetsbaar

Er wordt gezegd dat natuurbouw kwetsbaar is. Korven worden daarom gespijld om de raten tegen breuk en buigen te beschermen. Maar bij natuurbouw in ramen heb ik daar nooit problemen mee gehad. Als de raten eenmaal bebroed zijn, zijn ze minstens zo sterk als raten in ramen met kunstraat die wel bedraad zijn. Als de bijen net aan het bouwen zijn doe dan wel voorzichtig. Houd de ramen dan niet horizontaal en stoot ze niet af.

Angst voor darrenraat

Te veel darrenraat is een ander reden om kunstraat te gebruiken in plaats van natuurbouw. Hang je in het voorjaar een bouwraam (raampje met voorbouw) tegen het broednest, dan bouwen bijen dit graag uit met darrenraat. Van nature bouwen volken echter niet meer dan 10-15% darrenraat. De angst dat alle raten tot darrenraat worden uitgebouwd is ongegrond. Bovendien zijn darren belangrijk. Ze bevruchten jonge koninginnen en zorgen voor isolatie in het bijenvolk.

Raat vernieuwen

Raat vernieuwen gaat bij natuurbouw veel makkelijker. Snij de oude raat uit het raampje, maar laat een klein strookje zitten als startlijn voor de nieuwe raatbouw. Bij het wegsnijden van natuurbouw raten wordt je niet gehinderd door de draden van het raampje.

Honingkamer

Alleen voor honingkamerramen maak ik een uitzondering. Bij het honing slingeren wordt een enorme kracht uitgeoefend op de raten. Om breuk tijdens het slingeren te voorkomen gebruik ik voor honingkamerramen gewapend kunstraat, maar wel van biologische bijenwas.

Vervuilde bijenwas en vervalste kunstraat

Dit jaar ondervonden veel imkers problemen met kunstraat die vervalst is met paraffine, maar ook vervuilde bijenwas is al jaren een zorg. Uit diverse onderzoeken blijkt dat veel verontreiniging in bijenwas residuen van varroa bestrijdingsmiddelen zijn. Verkeerd gebruik van varroa bestrijdingsmiddelen en het gebruik van middelen die eigenlijk niet bedoeld zijn voor het bestrijden van varroamijten leiden tot residuen in bijenwas. Ik houd mij ver van deze onfrisse praktijken. Het leidt tot gezondheidsrisico’s en imagoschade voor bijenproducten van een grote groep imkers die wel netjes werkt.
Bij de wasverwerking worden reine en onreine bijenwas met elkaar vermengd en tot kunstraat verwerkt. Ik wil mijn bijen en de honing die ik oogst niet blootstellen aan residuen van bestrijdingsmiddelen die zich in de bijenwas ophopen. Ook daarom pas ik natuurbouw toe in al mijn bijenvolken.

Winst of verlies?

Raten bouwen kost energie en bijen halen die energie uit nectar en honing. Bouwen gaat ten koste van de honingopbrengst, maar waar praten we eigenlijk over? Om een gemiddeld nest met 100.000 cellen te maken is 1200 gram bijenwas nodig, om die was te produceren hebben bijen ongeveer 6 kg honing nodig. Maar je bespaart op de aanschaf van kunstraat, krijgt er een gezonder bijenvolk voor terug en alleen gezonde volken geven een overschot aan honing. Bovendien kan je uit een bijenvolk met natuurbouw zuivere bijenwas winnen. Dat is pure winst!

Succes met toepassen en laat me weten hoe het is gegaan.

Je reactie is meer dan welkom op mijn blog

Succes!