Verkleumde bijen op de grond voor de bijenkast. Hoe komt dat en wat kan je er aan doen om het te voorkomen.
Een imkervraag vandaag op Facebook: “Kluitjes verkleumde bijen liggen onder mijn bijenstal. Weet iemand waarom?”
Een paar reacties:
“Verkleumde bijen horen bij het voorjaar. Dit zijn bijna versleten oude winterbijen die bij een te lage temperatuur niet meer omhoog komen. Ze kunnen letterlijk niet meer een ingang vinden”
“De kasten in de zon en luwte en niet te hoog opstellen is vooral in het voorjaar het beste.”
Maar wat is er nu werkelijk aan de hand? Zijn het versleten winterbijen? Kunnen ze de ingang niet meer vinden? En kan je bijenkasten het beste laag bij de grond zetten in het voorjaar? In deze blog geef ik antwoord op die vragen.
Verkleumde bijen, eigen ervaring
Een paar jaar geleden stonden een paar bijenvolken noodgedwongen op houten balkjes laag bij de grond, in de luwte aan de noordkant van een gebouw. ’s Morgens werden de kasten aan de oostkant verwarmt door de opkomende zon. Op de grond voor de kasten lagen veel verkleumde bijen met grote gele stuifmeelklompjes. Wat was hier aan de hand?
Kluitje verkleumde bijen voor de bijenkast met stuifmeelklompjes (Foto: Dorinde de Tempe).
Wat was er gebeurt?
Door de ochtendzon uit de kast gelokt, vlogen haalbijen er al vroeg op uit om voedsel te zoeken. Na enige tijd keerde ze weer terug, zwaar beladen met stuifmeel. Maar ondertussen draaide de zon, nou ja eigenlijk de aarde ;-), en stonden de kasten in de schaduw. Door een kille bries miste veel terugkerende haalbijen de kast, landden in de schaduw op de koude grond, raakte verkleumd en waren niet meer in staat de kast te bereiken. Einde oefening. 🙁
De lessen die ik leerde en wat ik sindsdien altijd toepas (drie tips).
1. Zet bijenkasten NOOIT laag bij de grond
Dicht bij de grond is het kouder en vochtiger. Vocht is funest voor een bijenvolk en werkt ziektes zoals kalkbroed in de hand. Een lage opstelling is niet alleen slecht voor je bijen het is ook nog eens slecht voor je rug. Zet je bijenkasten daarom op een goede werkhoogte.
Bijenkasten op een goede werkhoogte, beter voor je bijen én voor je rug.
2. Zet je bijenkasten NOOIT in de luwte aan de noordkant van een gebouw of in een bijenstal
In een bijenstal staan bijenvolken grotendeels in de schaduw en er is minder ventilatie. Een bijenstal dwingt je bovendien de kasten op te stellen in een rij. Dat werkt vervliegen in de hand en daarmee verspreiding van bijenziektes. Vrije opstelling van bijenkasten heeft de voorkeur. Bij een vrije opstelling maakt het niet uit in welke richting de vliegopening staat. De bijenkasten worden gedurende de dag aan alle kanten verwarmt en drogen sneller op. Had ik het al gezegd? Vocht is funest voor een bijenvolk. Bescherming rondom je bijenstand door een haag is goed als windbreker, maar zorg ervoor dat je kasten niet in de schaduw komen te staan.
3. Zorg ALTIJD voor een grote vliegplank
Ik gebruikte geen vliegplanken, ik vond ze te kwetsbaar en lastig bij het reizen naar verschillende drachtgebieden. Maar na dit voorval ben ik daar op terug gekomen. Vooral in het voorjaar, als elke bij telt, is het belangrijk dat haalbijen beladen met kostbaar stuifmeel de plank niet missen. Waait er een kille bries dan gaan veel haalbijen verloren. Geef ze daarom een ruime landingsbaan.
Sinds ik deze tips zelf toepas heb ik nooit meer verkleumde bijen op de grond voor mijn bijenkasten gezien. Daarom denk ik dat het geen gedesoriënteerde, versleten winterbijen zijn, maar door de koude overvallen haalbijen.
Wat doe jij om je bijen te helpen? Laat een reactie achter, vind ik leuk!