Douglas’s breedkopbij herontdekt in West-Australië

Van het bestuiven van gewassen tot het behoud van biodiversiteit, bijen zijn van cruciaal belang voor onze wereld. Toch worden bijen al geruime tijd bedreigd vanwege de achteruitgang van hun leefomgeving. Dit is ook zeker het geval in Australië, waar ontbossing, landbouw en de herinrichting van het landschap door mensen ernstige bedreigingen vormen voor inheemse flora- en fauna-soorten. Gezien de slechte vooruitzichten voor de biodiversiteit is het bijzonder verheugend te kunnen melden dat buiten Perth onlangs een vrouwelijk exemplaar is aangetroffen van de inheemse Douglas’s breedkopbij (Hesperocolletes douglasi), een soort waarvan iedereen dacht dat deze al lang was uitgestorven. Het enige andere bekende exemplaar werd tachtig jaar geleden waargenomen.

Bedreigingen

Perth, de hoofdstad van West-Australië, is de afgelopen decennia sterk in omvang gegroeid. Natuurlijke bosgebieden zijn gekapt om plaats te maken voor kantoren, huizen en nieuwe infrastructuur. Oorspronkelijk was deze regio bedekt met Banksia-bossen, een uiterst divers ecosysteem. Tegenwoordig resteert nog slechts 35% van deze oorspronkelijke bosbedekking. Maar dit staat bovendien onder toenemende druk van ontbossing en fragmentatie als gevolg van verdere verstedelijking in de komende decennia. De Banksia-bossen worden verder ook bedreigd door uitheemse flora- en faunasoorten, alsmede door extreme weersomstandigheden als gevolg van klimaatverandering.

Douglas’s breedkopbij – Hesperocolletes douglasi (foto: Nik Tatarnic).

Douglas’breedkopbij herontdekt

Het was enorm verrassend deze zeldzame bij aan te treffen. In mijn promotieonderzoek richt ik mij op de effecten van milieuveranderingen op de diversiteit aan bijen en wespen, en op de interactie-netwerken tussen planten en bestuivers. Tijdens het onderzoeken van bestuivers in een van de nog resterende Banksia-bosgebieden rondom Perth, slaagde ik er in deze heel bijzondere bij te verzamelen. In 1938 werd de Douglas’s Breedkopbij voor het eerst en tot recent dus ook voor het laatst waargenomen. Slechts één enkel mannelijk exemplaar kon toen worden gemeld, ondanks intensieve naspeuringen. In 1994 werd de soort daarom tot ‘vermeend uitgestorven’ verklaard.

Waarschijnlijk bestaat er slechts een kleine en moeilijk bereikbare populatie van deze bijensoort aangezien er, ondanks intensieve naspeuringen, slechts twee exemplaren zijn gevonden. Het betreft een solitaire bij die vermoedelijk nestelt in ondergrondse holen.

Banksia bossen

Samen met mijn collega’s van de University of Western Australia en het Western Australian Museum heb ik deze belangrijke ontdekking onlangs gepubliceerd in het Journal of Threatened Taxa. Wij zijn van plan aanvullend onderzoek te doen naar de H. douglasi, omdat er weinig tot niets bekend is over zijn geografische verspreiding, vliegradius, levenscyclus, nestelgedrag en voedselbehoeften. In ieder geval is de instandhouding van de Banksia-bossen in de regio van het allergrootste belang voor het behoud van deze zeldzame bijensoort.

De herontdekking van de geheimzinnige bijensoort H. douglasi toont aan dat ook de schaarse stukken natuur nabij stedelijke gebieden nog altijd van groot belang zijn voor het behoud van soorten. Het laat zien hoe belangrijk de instandhouding, herstel en zorgvuldig beheer van deze resterende natuurgebieden is, omdat de leefgebieden van bedreigde soorten voortdurend onder druk staan door menselijke activiteit.

De Douglas’s Breedkopbij is onlangs toegevoegd aan de West-Australische lijst van acuut bedreigde diersoorten. Deze herontdekking biedt de mogelijkheid de soort van uitsterven te redden. Bovendien is dit een wake-up call; het is van het grootste belang ook stedelijke landschappen te beschermen en te beheren, om zo de biodiversiteit in deze gebieden te behouden, niet alleen in Australië maar wereldwijd.

Ook interessant:

• Wallace’s reuzenbij herontdekt in Indonesië